AE – Nr 7
Biuletyn Stowarzyszenia Archiwistów Kościelnych
ARCHIVA ECCLESIASTICA
Nr 7 – Rok VII (2014)
Od Redakcji
Oddajemy do rąk czytelników kolejny numer Biuletynu Archiva Ecclesiastica. Zawiera on artykuły umieszczone w dziale „Archiwa i Kancelarie w służbie Kościoła i nauki”. Pierwszy z nich wprowadza nas w klimat najstarszych dziejów kościelnych Polski rzetelne opracowanie ks. prof. Kazimierza Łataka pracownika naukowego Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, opisującego dzieje i zasób Archiwum Klasztoru Kanoników Regularnych Laterańskich w Krakowie. Nie tylko zanurza nas w dzieje zakonu lokowanego na Kazimierzu ale przed wszystkim opisuje archiwum klasztorne, jego lokalizację, organizację, dzieje i zasób. W szczególny sposób pragnę podziękować ks. dr hab. Jarosławowi R. Marczewskiemu pracownikowi naukowemu Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, który przybliżył nam materiały łacińskiej diecezji chełmskiej dziś nieistniejącej, znajdujące się w Archiwum Archidiecezjalnym Lubelskim. Zrobił to oczywiście bardzo profesjonalnie ale i też bardzo dokładnie nakreślając naprzód dzieje dawnej diecezji chełmskiej, dalej kształtowanie się zasobu archiwalnego oraz, jego układ w archiwum lubelskim, a także zawartość treściową przechowywanej dokumentacji. Kolejne opracowanie to nota biograficzna zmarłego w 2002 toku ks. dr. Stefana Mizery, dyrektora Archiwum Archidiecezji Częstochowskiej w latach 1987-2002, któremu zawdzięczamy przeniesienie archiwum do nowego lokalu w budynku Wyższego Seminarium Duchownego Archidiecezji Częstochowskiej. Jego wielką, pasją było gromadzenie dzieł sztuki sakralnej, co uwidoczniło się przy organizowaniu Muzeum Archidiecezji Częstochowskiej, którego był kustoszem do 1997 roku. Autor noty biograficznej ks. prof. Władysław P. Wlaźlak miał zaszczyt współpracować z ks. S. Mizerą, jako jego zastępca w Archiwum Archidiecezjalnym. Bardzo serdecznie pragnę podziękować za następne opracowanie autorstwa ks. dr. hab. Sławomira Zabraniaka pt. Wykorzystanie archiwów parafialnych pod kontem informacji o zakonnikach. Zarys problematyki na przykładzie przebadanych zasobów. Dokonał tego na podstawie wybranych zasobów Archiwum Archidiecezji Częstochowskiej im. ks. Walentego Patykiewicza w Częstochowie oraz Archiwum Diecezjalnego we Włocławku. Ostatnie opracowanie zostało sporządzone przez Mateusza Żmudzińskiego, które opiewa dzieje i zasób Archiwum Akt Dawnych Diecezji Toruńskiej. Przybliża on żmudny proces gromadzenia zasobu archiwalnego, jego porządkowania, udostępniania oraz perspektyw lepszej organizacji i rozwoju. W ostatniej części Biuletynu znajdują się dwie pozycje w dziale pt. „Współczesne Archiwa”. Doniosłość pierwszego jest nie do przecenienia, gdyż jest bardzo przydatne dla osób prowadzących rozpoznanie w archiwach kościelnych i dotyczy archiwów zakonów i zgromadzeń zakonnych żeńskich i męskich Kościoła rzymskokatolickiego w Polsce. Wykaz w formie tabel został opracowany przez siostrę mgr Karolinę Annę Kołodziejczyk z Archiwum Archidiecezjalnego Lubelskiego. W tabelach uwzględniono przede wszystkim dane lokalizacyjne, personalne, adresowe oraz częściowo zasobu. Niestety nie pozyskano informacji z wszystkich archiwów, co uniemożliwiło ich prezentację. Spis nieuwzględnionych archiwów umieszczono pod każdą z tabel. Jeżeli uda się je pozyskać zostaną one umieszczone w zaktualizowanym wykazie w kolejnym Biuletynie. To żmudne dzieło wymaga specjalnego uznania dla Siostry Karoliny, która mimo licznych obowiązków podjęła się tego zadania. W zbliżony sposób zostały opracowane archiwa diecezjalne Kościoła katolickiego w Polsce, czego dokonał mgr Karol Dowgiało. Analogicznie jak archiwa zakonne należy powyższe opracowanie dopracować.
ks. Władysław P. Wlaźlak